روغن گیربکس اتوماتیک
جهت هر گونه سوال و راهنمایی در مورد روغن گیربکس اتوماتیک و همچنین خرید روغن گیربکس اتوماتیک به قیمت مناسب با تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک مستر گیربکس تماس بگیرید.
تعریف روغن گیربکس
روغن گیربکس جزء حیاتی سیستم انتقال خودرو است. وظیفه اصلی روغن روانکاری و خنک کردن اجزای داخل گیربکس برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد و سایش است. برای درک بیشتر در مورد روغن گیربکس، اجازه دهید ابتدا بفهمیم که گیربکس چه کار می کند. گیربکس بخشی از پیشرانه است که نیرو را از موتور به چرخ ها منتقل می کند. دارای چرخ دنده ها و اجزای دیگر است که به انتقال هموار نیرو در سرعت های مختلف کمک می کند. با این اوصاف، تمام دنده ها و اجزای داخل گیربکس در هنگام کار خودرو گرما تولید می کنند.
در صورت عدم کنترل، این گرما می تواند آسیب قابل توجهی به قطعات انتقال وارد کند. روغن گیربکس به کاهش این گرما و محافظت از انتقال کمک می کند. علاوه بر این، روغن گیربکس اصطکاک بین دنده ها و سایر اجزای داخلی را کاهش می دهد و در نتیجه تعویض دنده را نرم تر می کند. همچنین از تشکیل رسوبات و لجن جلوگیری می کند که می تواند سیستم انتقال را مسدود کند.
ترکیب روغن گیربکس
روغن گیربکس را می توان از ترکیبات شیمیایی مختلفی تهیه کرد که بسته به مشخصات سازنده خودرو متفاوت است. برخی از روغن‌ها حاوی اصلاح‌کننده‌های اصطکاک هستند که سایش را کاهش می‌دهند، در حالی که برخی دیگر حاوی مواد شوینده هستند که به تمیز کردن گیربکس کمک می‌کنند.
تعویض روغن گیربکس
تعویض روغن در فواصل زمانی توصیه شده برای جلوگیری از مشکلات گیربکس ضروری است. روغن گیربکس قدیمی دارای زباله، لجن و سایر ذرات است که می تواند به سیستم گیربکس آسیب برساند. سازندگان خودرو معمولاً دستورالعمل هایی را برای فواصل تعویض روغن ارائه می دهند که باید با جدیت دنبال شود. در نتیجه، روغن نقش مهمی در محافظت از سیستم گیربکس یک خودرو دارد. با روغن کاری، خنک کردن و محافظت از گیربکس، عملکرد بهتر شده و طول عمر وسیله نقلیه شما را افزایش می دهد. به این ترتیب، تعمیر و نگهداری مناسب، از جمله تعویض منظم روغن، برای کارآمد نگه داشتن گیربکس ضروری است.
انواع روغن گیربکس اتوماتیک
هیدرولیک: MTF
نام این نوع مخفف شده ی کلمه ی Manual Transmission Fluid است. و در جعبه دنده های دستی از آن استفاده می کنند.
هیدرولیک: ATF
نام نوع نیز مخفف شده ی کلمه ی Automatic Transmission Fluid است. و در جعبه دنده های نوع اتوماتیک از آن استفاده می کنند.
کارکرد های روغن گیربکس اتوماتیک
روغن هایATF که در گیربکس های اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرند، عملکرد های متفاوتی دارند.
-کنترل دما از طریق انتقال حرارت
-انتقال قدرت موتور از طریق مبدل گشتاور
-روان کاری یاتاقان ها و دنده ها
-روان کاری سطوح و اصطحکاک
-کنترل تورم آب بند ها
-کنترل اصطحکاک در صفحه کلاچ ها در دمای متغیر
-محافظت از سطوح فلزات در برابر خوردگی
ویژگی های روغن گیربکس اتوماتیک
– ویسکوزیته یا گرانروی پایین
روغن گیربکس اتوماتیک بر خلاف روغن دنده دستی، رقیق تر است و غلظت زیادی ندارد.
به عبارت دیگر گرانروی یا ویسکوزینه این روغن پایین تر است این مورد یکی از مهم ترین ویژگی روغن است که باعث می شود قدرت به خوبی به کلاچ منتقل شود.
– مقاوت نسبت به گرما
یکی دیگر از ویژگی های روغن گیربکس اتوماتیک خنک کننده است عملکرد این روغن در سیستم گیربکس اتومات شبیه مایع خنک کننده در سیستم رادیات خودرو است که با انتقال گرما، مانع داغ شدن دنده ها می شود.
نقطه جوش روغن گیربکس اتوماتیک نسبت به گیربکس های دستی پایین تر است که افزودن مکمل افزایش می یابد.
– آب گریزی
روغن گیربکس باید آب گریز باشد و قابلیت جدا شدن از اب را داشته باشد تا در صورت نفوز آب یا رطوبت به مخزن از تشکیل امولسیون های مضر برای سیستم جلوگیری کند.
– خاصیت ضد کف و حباب
یکی دیگر از ویژگی های روغن، خاصیت جلوگیری از تشکیل کف و حباب است. وجود حباب در روغن مانع انتقال قدرت در سیستم گیربکس می شود و بازدهی روغن کاهش می یابد.
– مقاومت در برابر خوردگی و ساییدگی
روغن گیربکس اتوماتیک در برابر خوردگی قطعات مقاومت بالایی دارد. گیربکس ها از قطعات فولادی، چدنی، آلومینیومی، مسی، برنزی و…. ساخته شده اند. روغنی که در سیستم گیربکس استفاده می شود، باید در برابر سایش و خوردگی انواع فلز مقاومت داشته باشد.
از دیگر ویژگی های روغن می توان به خاصیت ضد زنگ، خاصیت ضد اکسیداسیون و قابلیت کنترل لجن و رسوبات اشاره کرد.
انواع روغن گیربکس اتوماتیک
سنتتیک یا مینرال
روغن گیربکس اتومات از دو نوع سنتتیک و مینرال تولید می شود. تفاوت این دو نوع روغن در فرایند تولید آن ها است.
روغن های سنتتیک در برابر گرما و فشار بالا مقاومت بیشتری دارند و به همین دلیل قیمت بسیار بالا تری دارند. تغییر روغن گیربکس از مینرال به سنتتیک الزاما بازدهی گیربکس را افزایش نمی دهد، ممکن است باعث خرابی بیشتر هم شود.
در مورد خودرو های قدیمی بهتر است از روغن های مینرال استفاده شود.اما اگر خودرو شما CVT باشد روغن گیربکس حتما باید سنتتیک باشد.
زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک
توصیه می شود پس از طی هر 60000 کیلومتر یا هر 36 ماه روغن گیربکس تعویض شود، اما بهتر است به صورت دوره ای سطح روغن را کنترل کنید.
معمولا روغن گیربکس اتومات را در کیلومتر های بالا تعویض می کنند، اما با این حال اگر با یکی از علامت های زیر مواجه شده اید بهتر است به تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک و یا نمایندگی ها مراجعه کنید.
–شنیدن صدای نا هنجار هنگام تعویض دنده
–تعویض سخت دنده ها
–جا نرفتن دنده
–تأخیر در حرکت حتی بعد از تعویض دنده
از چه روغن گیربکسی استفاده کنیم؟
ابتدا به دفترچه راهنمای خودروی خود مراجعه کنید برای اطمینان بیشتر بهتر است از نمایندگی های فروش لوازم ماشین و یا تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک مجاز سوال کنید. تا بهترین راهنمایی را داشته باشید.
بدون اطلاع اقدام به خرید روغن گیربکس نکنید. چرا که میزان غلظت و مواد مصرفی در این روغن ها از خودرو به خودرو دیگر تفاوت می کند.
برای مثال روغن گیربکس برای خودرو های اتوماتیک با خودرو های دنده دستی متفاوت است. اگر جعبه دنده شما از نوع CVT است به یاد داشته باشید که به غیر از روغن مخصوص نیاز به اضافه کردن بعضی افزودنی ها نیز هستید.
چگونه متوجه خراب شدن روغن گیربکس شویم؟
چک کردن روغن کار ساده ای نیست و برخی از خودرو ها باید حتما بر روی چال مکانیکی رفته یا با استفاده از جک از زمین جدا شوند. تا بتوان وضعیت این روغن را در آن ها سنجید.
با این حال، با مراجعه به تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک می توانید متوجه وضعیت خرابی این قسمت از خودرو شوید. به یاد داشته باشید که عملکرد نادرست دنده های اتوماتیک و همچنین سفت شدن دنده ها در خودرو دستی از نشانه های بارز خراب شدن روغن گیربکس هستند.
همچنین اگر داخل این روغن تکه های ریزی از آهن وجود داشته باشد. نشانه ای ناخوشایند از خراب شدن جعبه دنده است و باید به طور کلی این قسمت را بازبینی کنید.
تشخیص زمان تعویض روغن گیربکس از طریق رنگ و بوی روغن
در بازه زمانی میان دو تعویض نیز باید به صورت منظم میزان روغن و رنگ آن را بررسی کنید. در بیشتر خودرو های اتوماتیک یک گیج همانند گیج کنترل میزان روغن موتور وجود دارد. که از طریق آن می توانید میزان روغن گیربکس خودرو خود را چک کنید.
این میزان را می توان هم در حالت سرد و هم در حالتی که خودرو گرم است. و به دمای ایده آل رسیده است چک کنید. در اولین مرحله باید رنگ روغن را بررسی نمود. زمانی که رنگ روغن مایل و نزدیک به قهوه ای شد زمان تعویض رسیده است.
واسکازین در حالت اولیه خود به رنگ قرمز است، سپس از طریق بررسی بو و غلظت روغن نشتی می توان زمان تعویض را تشخیص داد. زمانی که واسکازین نیاز به تعویض پیدا می کند، بوی آن تغییر کرده و بیشتر بوی روغن سوخته می دهد.
نکته دیگر این که در محل پارک خودرو اگر مقدار زیادی روغن چرب قرمز رنگ ریخته باشد. به این معناست که خودرو مشکل نشت روغن پیدا کرده است.
معایب پر کردن بیش از حد روغن گیربکس
سازندگان خودرو توصیه های خاصی در زمینه میزان روغن دارند مهندسان خودرو و مراکز تعمیر گیربکس به منظور عملکرد صحیح قطعات مختلف خود را برای تمام روغن های خودرو میزان مشخصی را تعیین کردند.
روغن گیربکس مانند روغن موتور می باشد این روغن باید ویسکوزیته کافی داشته باشد تا بتواند در قسمت‌های مختلف جعبه دنده به گردش در آید.
همچنین میزان آن هم باید مناسب باشد در این صورت می توان اطمینان یافت که همه سطوح گیربکس روغن کاری می شود.
روغن کاری سطوح فلزی به جلوگیری از اصطکاک می انجامد همچنین از فرسودگی قطعات و از کار افتادن ناگهانی آن ها جلوگیری می کند. همان طور که گفته شد پر کردن بیش از حد نیاز جعبه دنده از روغن باعث افزایش فشار و قطعات خودرو می شود.
نحوه آسیب دیدن گیربکس در اثر بالا بودن سطح روغن
دنده های چرخان جعبه دنده روغن را به داخل محفظه می پاشند این منجر به واکنش شیمیایی می شود و در نتیجه حباب یا کف به وجود می آورند.
وجود حباب در روغن گیربکس عملکرد روغن را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند باعث آسیب رساندن به قطعات دیگر شود و در نتیجه خودرو نیاز به تعمیر گیربکس دارد.
در واقع در ویسکوزینه روغن تاثیر می گذارد و به جای لایه های نازک روغن بین قطعات فلزی حباب های هوا قرار می گیرد در این صورت دنده ها روغن کاری نمی شوند و به هم ساییده می شود.
در نتیجه به مرور زمان قطعات فرسوده می شوند دنده به خوبی جا نمی رود عوض کردن دنده با تأخیر و یا ایجاد صدا همراه می شود.
درصورت روغن کاری ناکافی گیربکس داغ می کند به یاد داشته باشید که یکی از مهم ترین وظایف روغن جلوگیری از داغ شدن گیربکس می باشد و روغن باعث کاهش اصطکاک در بین قطعات می شود.
افزایش فشار قطعات نشتی روغن و اصطکاک بین قطعات در نهایت منجر به خرابی زودهنگام گیربکس خودرو می شود.
همچنین به خاطر داشته باشید که اگر می خواهید برای کاهش میزان ریسک تا زمان رسیدن به تعمیرگاه به میزان روغن گیربکس خود اضافه کنید باید دقیقا از همان برند و همان نوع روغن گیربکس که در به گیربکس وجود دارد به آن اضافه کنید.
دلایل نشتی روغن گیربکس
یکی مشکلاتی که رانندگان به آن گرفتار هستند نشتی روغن گیربکس خودرو است. مخصوصا خودرو پژو 206 اتومات در ایران که این مشکل یکی از رایج ترین مشکلات آن است. ریختن روغن گیربکس باعث خرابی و خسارت های زیادی می شود.
توجه به خودرو و سرویس های دوره ای گیربکس اتوماتیک باعث می شود اگر زمانی به نشتی روغن بر خورده باشد در زمان مناسب حل شده و هزینه و خسارت های بیشتری به گیربکس نزند.
علت های متفاوتی وجود دارد که باعث نشتی روغن گیربکس شده باشد. و کارشناسان و متخصصان مجرب به خوبی آن ها را می توانند تشخیص دهند و بهتر است برای تعمیر هرچه زود تر اقدام کنید.
اما دقت داشته باشید که بهتر است خودتان هم اطلاعاتی راجب این موضوع داشته باشید و بتوانید به راحتی دلیل نشتی روغن را متوجه شوید.
محل و علتی که ممکن است موجب نشتی روغن گیربکس شود:
- کاسه نمد شفت اصلی
- سنسور سرعت
- کاسه نمد میله تعویض دنده
- روغن‌ریزی از محل اتصال پوسته کلاچ و پوسته گیربکس
- کاسه نمد‌های مربوط به دیفرانسیل
- فشنگی دنده عقب
- وجود هرگونه شکستگی یا ترک خوردگی روی پوسته کلاچ یا پوسته گیربکس
علائم و روش های تشخیص نشتی روغن گیربکس
زمانی که زیر خودرو را پس از چند ساعت توقف مشاهده کنید. ممکن است متوجه نشتی روغن گیربکس شوید. حال یک سوال پیش می آید. آیا این روغن مربوط به روغن گیربکس است؟ یا روغن های دیگر موجود در خودرو؟
غلظت روغن گیربکس به مراتب بیشتر از روغن موتور بوده وچسبندگی آن بیشتر است. صاف و چرب بودن این روغن به راحتی قابل تشخیص است و کمی بوی نفت می دهد.
همچنین زمانی که رنگ مایع را چک می کنید. رنگ روغن گیربکس روشن و قرمز است. و زمانی که روغن گیربکس به تعویض نیاز داشته باشد روغن بوی سوخته می دهد. و رنگ آن نیز تیره و قهوه ای می شود.
توجه داشته باشید که معمولا روغن در جلو یا وسط ماشین نشت کند، مربوط به روغن ریزی گیربکس می باشد.
یکی دیگر از نشانه هایی که ممکن است ریختن گیربکس اتوماتیک رانشان دهد، درست عمل نکردن و ضعیف بودن گیربکس است. که می توانید سطح روغن گیربکس را سنجیده و در صورت نشتی و کم شدن روغن آن را تعویض و تعمیر کنید.
به طور کلی با چک کردن علائم های زیر می توانید تشخیص دهید روغن ریزی مربوط به گیربکس است یا خیر:
- بو و غلظت مایع نشتی
- رنگ مایع نشتی
- عملکرد خودرو
- محل نشت مایع
چگونه جلوی نشتی روغن گیربکس اتوماتیک را بگیریم؟
- زیر و محل پارک خودرو را همیشه نگاه کنید.
- به طور مرتب سطح روغن گیربکس خودرو را چک و اندازه‌گیری کنید.
- به صداهای گیربکس در حین رانندگی دقت کنید. و هرگونه زوزه کشیدن و یا تعویض دنده بی‌موقع را جدی بگیرید.
- هنگام بررسی به رنگ روغن دقت کنید. و هرگونه تیره‌تر شدن و کدر شدن رنگ را جدی بگیرید.
روغن گیربکس باعث تعویض دنده مناسب و عملکرد درست گیربکس اتوماتیک می شود. بهتر است همیشه حواستان به نشتی و تعویض به موقع روغن گیربکس باشد. و آن را در سرویس های دوره ای چک کنید.
تعویض روغن گیربکس اتوماتیک و دستی به چه صورت است؟
روغن گیربکس همانند دیگر سیستم ها بسیار مهم بوده و در عملکرد قطعات آن تاثیر بسیار زیادی می گذارند. روغن های گیربکس برای گیربکس های اتوماتیک، و روغن واسکازین یا روغن دنده، برای گیربکس های دستی استفاده می شود.توجه داشته باشید که از روغن گیربکس اتوماتیک می توان در گیربکس های دستی استفاده کرد ولی از واسکازین یا همان روغن دنده هرگز در گیربکس اتوماتیک استفاده نکنید!!!
هردو سیستم در عمل یک نوع کار( تعویض دنده برای کنترل سرعت، قدرت و جهت حرکت) را انجام می دهند. اما نوع فرایند انتقال قدرت در هرکدام به شکل متفاوت است.
تعویض روغن باعث می شود فشار از روی چرخ دنده ها برداشته شود و استهلاک کمتری در خودرو به وجود بیاید و بخش های متحرک در این سیستم به صورت روان و راحت حرکت کرده و کارشان را به نحو احسنت انجام می دهند.
تعویض روغن گیربکس چه اهمیتی دارد؟
روغن هایی که در قطعات مختلف خودرو کار می کنند. همیشه نیاز به بررسی و عوض کردن دارند. دقت داشته باشید که اگر در زمان مناسب تعویض روغن را انجام دهید از هزینه های زیاد خرابی های بعد آن رها شده اید. و خودرو نیز خیلی بهتر کار خود را انجام می دهد.
دقت داشته باشید که اگر در زمان مناسب روغن گیربکس و واسکازین را تعویض کنید:
- عمر مفید قطعات موجود در گیربکس بیشتر می‌شود
- گیربکس روان‌تر و بهتر به کار خود ادامه می‌دهد
- درجه حرارت گیربکس کاهش پیدا میکند و به‌همین خاطر آسیب نمی‌بیند
- قطعات موجود در گیربکس سروصدا نمی‌کنند
بهترین زمان تعویض روغن چه زمانی است؟
اینکه شما در چه زمانی روغن گیربکس و واسکازین را تعویض کنید بسیار مهم است. برخی از مردم بر این باورند که اگر یک بار هزینه ی زیاد کنند و بهترین برند روغن گیربکس را بخرند دیگر نیاز به تعویض روغن ندارند.
این باور بسیار اشتباه است. زیرا روغن به مراقبت و رسیدگی نیاز دارد و اگر این کار در زمان مناسب خودش صورت نگیرد. باعث آسیب رساندن به خودرو شده و از عمر آن نیز می کاهد.
با اینکه برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که در زمانی که عمر دیسک و صفحه کلاچ شما تمام می شود. یعنی حدودا 65 الی 80 هزار کیلومتر، در همان زمان تعویض روغن را نیز انجام دهید.
اما ما میخواهیم با توجه به گیربکس دستی و اتوماتیک بودن خودرو زمان تعویض روغن را بهتر بدانیم.
تعویض روغن در گیربکس دستی
روغن گیربکس های دستی در طی زمان و آلودگی هایی که توسط فرسایش دنده و یاتاقان ایجاد می شوند. دیگر مانند قبل کارشان را به درستی انجام نمی دهند. عملیات روان سازی نیز به خوبی کامل نمی شود.
زمانی که روغن جعبه دنده به این آلودگی ها دچار شود. هرچه زود تر باید اقدام به تعویض آن کنید. زیرا هرچه بیشتر وقت تلف کنید به بقیه قطعات این سیستم آسیب می رسانید.
به گفته ی کارشناسان بعد از هر ۵۰ تا ۱۰۰هزار کیلومتر باید به فکر تعویض روغن باشید. اما توجه داشته باشید که این موقعیت برای رانندگی های عادی توصیه می شود. و اگر شما رانندگی های طولانی و یا سفر به جاده های سخت و کوهستانی دارید باید زود تر اقدام به تعویض روغن واسکازین کنید.
تعویض روغن در گیربکس اتوماتیک
همانطور که برای روغن جعبه دنده های دستی توضیح دادیم. اگر شما در زمان مناسب این نوع روغن هارا نیز تعویض نکنید باعث آسیب رسیدن به قطعات دیگر می شود. توجه داشته باشید که اگر فرسودگی قطعات در جعبه دنده و خرابی بعضی قطعات هم می تواند زمان تعویض روغن را به جلو بیندازد.
به گفته ی کارشناسان زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک هر 60 هزار کیلومتر است. اما می توانید زود تر نیز اقدام کرده و از هر گونه آسیب به گیربکس جلوگیری کنید.
نشانه های مهم قابل توجه برای تعویض روغن
شما می توانید با نشانه هایی که در ادامه برایتان توضیح می دهیم راحت تر زمان تعویض این عنوان را متوجه شوید.
- تغییر رنگ روغن به رنگ های تیره و خارج شدن از حالت رنگ طبیعی
- شنیدن صداهای غیر طبیعی هنگام تعویض دنده
- در رفتن دنده ها
- خودرو را روشن کرده‌اید اما حرکت نمی‌کند
- به سختی تعویض شدن دنده ها
حتما توجه داشته باشید که بهتر است قبل از این که کمبود و یا پایین آمدن سطح کیفیت روغن گیربکس باعث بروز نشانه هایی شود. روغن گیربکس را سرریز و یا تعویض کنید. شما می توانید برای متوجه شدن زمان تعویض روغن سطح روغن را نیز بسنجید.
تعویض‌نکردن روغن گیربکس چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
اینجای مطلب متوجه شدید که تعویض نکردن روغن در زمان مناسب چه مشکلاتی را در پی دارد. و به چه اندازه ای عمر گیربکس و حتی خودرو شما را کاهش می دهد.
در این قسمت می خواهیم کمی کامل تر توضیح داده تا بر مشکلات احتمالی آگاه باشید:
- تغییر شدید و دنده به دنده در خودروهای اتومات
- آسیب‌دیدن چرخ‌دنده‌ها و یاتاقان‌ها
- دشواری در عوض‌کردن دنده‌های دستی
- داغ‌شدن بیش از حد روغن گیربکس و ایجاد بوی سوختگی در خودرو
- لرزیدن خودرو و بالارفتن دور موتور
- ایجاد سروصدا در خودرو، زمانی که در حالت خلاص قرار دارد
بهترین روغن گیربکس و واسکازین کدام است؟
شما چه خودرو هایی که جعبه دنده های دستی دارند و چه خودرو هایی که گیربکس آن ها اتوماتیک است داشته باشید. می توانید با توجه به دفترچه راهنمای خودرو و اطلاعات تعمیرکار و متخصص این کار بهترین نوع روغن گیربکس را انتخاب کنید.
شما می توانید با توجه مبلغی که می خواهید هزینه کنید انواع روغن ها را انتخاب کنید. و فراموش نکنید که زمان تعویض روغن به اندازه ی کیفیت روغن اهمیت دارد.
اگر کیفیت روغن پایین آمده باشد رنگ آن از قرمز و روشن به رنگ قهوه ای تیره تغییر میکند.همواره بهتر است مسئله تعویض روغن را جدی گرفته و برای سلامت خودرو اهمیت قائل شوید.
ویژگی‌های روغن گیربگس دستی
– ویسکوزیته یا گرانروی
در جعبه دنده های دستی به دلیل اینکه درگیر شدن دنده ها بالا است. باید غلظت روغن ها بالا باشد. که کل سیستم را تحت پوشش قرار داده. و به راحتی بتواند فشار وارد شده بر دنده ها را خنثی کند.
– مقاومت بالا در برابر حرارت زیاد
در جعبه دنده های دستی، دنده ها بسیار با هم تماس داشته و به این دلیل دما در این سیستم بسیار بالاست. این روغن باید نقطه جوش بسیار بالایی داشته باشد تا از آسیب جدی دنده ها جلوگیری کند. و این نکته بسیار حائز اهمیت است.
– مقاومت در برابر فشار بالا
در این سیستم فشار هم به دلیل نوع عملکرد جعبه دنده دستی بسیار بالا است. و این روغن ها باید مقاومت فشار بالایی داشته تا به مرور زمان باعث خوردگی و از بین رفتن کامل دنده ها نشود.
در این زمان معمولا با اضافه کردن مکمل ضد خوردگی به روغن دنده مقاومت و پایداری آن را بیشتر می کنند.
ویژگی‌های روغن گیربکس اتوماتیک
– ویسکوزیته یا گرانروی پایین
یکی از ویژگی های مهمی که باعث می شود قدرت به خوبی به کلاچ منتقل شود. رقیق بودن و گرانروی پایین داشتن این روغن ها است. و روغن گیربکس اتوماتیک با غلظت پایینی که دارد به خوبی از پس این کار بر می آید.
– مقاومت در برابر گرما
روغن جعبه دنده اتوماتیک همانند مایع خنک‌کننده در سیستم رادیاتور خودرو عمل می کند. این روغن با انتقال گرما مانع داغ شدن دنده ها می شود.
نقطه جوش روغن جعبه دنده اتومات پایین است و البته می توان با افزودن مکمل آن را افزایش داد.
– قابلیت آبگریزی
روغن گیربکس یکی از ویژگی های مهمی که باید داشته باشد قابلیت جداشدن از آب و آب گریزی است. این روغن با چنین خاصیتی می تواند در صورت نفوذ آب یا رطوبت به مخزن، از تشکیل امولسیون‌های مضر برای سیستم جلوگیری کند.
– خاصیت ضد کف و ضد حباب بودن
یکی دیگر از ویژگی‌های روغن گیربکس اتومات، خاصیت جلوگیری از تشکیل کف و حباب است. وجود حباب در روغن مانع انتقال قدرت در سیستم انتقال نیرو می‌شود. و بازدهی روغن را کاهش می‌دهد.
– مقاومت در برابر خوردگی و سایش
گیربکس‌ها از قطعات فولادی، چدنی، آلومینیومی، مسی، برنزی و… ساخته شده‌اند. روغنی که در سیستم گیربکس استفاده می‌شود، باید در برابر سایش و خوردگی انواع فلز مقاومت داشته باشد.
– تمیز نگاه داشتن قطعات داخلی جعبه دنده
در روغن های گیربکس موادی وجود دارد که باعث می شود کانال های ارتباطی تمیز بماند و این کار باعث عملکرد هرچه بهتر کل سیستم می شود.
از دیگر ویژگی‌های روغن گیربکس اتوماتیک می‌توان به خاصیت ضداکسیداسیون، خاصیت ضدزنگ، و قابلیت کنترل لجن و رسوبات نیز اشاره کرد.
در مجموع بهترین روغن گیربکس اتوماتیک باید دارای ویژگی‌های زیر باشند:
– قابلیت پراکنده شدن روغن و چسبیدن به سطوح
– کنترل لجن و رسوبات در سیستم
– ضد اکسیداسیون
– ضد خوردگی
– مجافظت از چرخ دنده خورشیدی، واشر‌ها و بوش
– اصلاح کننده اصطکاک و محافظت از زنگ زدگی
– مواد نگه دارنده فشار روغن گیربگس و کاهش دهنده آلودگی
– جلوگیری از کاهش روغن گیربگس در لوله‌ها و شیار‌ها
– بهبود دهنده گرانروی
– کاهش نرخ تغییر ویسکوزیته در سرما و گرما
– جلوگیری از تشکیل کف
آیا می توان از روغن گیربکس اتوماتیک برای جعبه دنده دستی استفاده کرد؟!
در بعضی از موارد می توان از روغن گیربکس اتوماتیک به جای روغن دنده (واسکازین) در جعبه دنده دستی استفاده کرد.اما دقت داشته باشید که برعکس این مورد یعنی از روغن دنده (واسکازین) به جای روغن گیربکس اتوماتیک در سیستم گیربکس اتوماتیک به هیچ عنوان نمی توانید استفاده کنید. زیرا روغن دنده بسیار غلیظ است و باعث گرفتگی بین کانال های سیستم گیربکس اتوماتیک می شود.
سنجش سطح روغن در گیربکس دستی
در بعضی از خودرو ها میله نشان گری به نام گیج برای تعیین سطح خودرو وجود دارد. که با آن به راحتی می توانید سطح روغن را اندازه گیری کنید.
اگر در خودروی شما چنین میله ای تعبیه نشده بود. می توانید به راحتی و در زمان بسیار کوتاهی با کمک از مکانیکی های متخصص در این کار وضعیت روغن خودروی خود را ارزیابی کنید.
سنجش سطح روغن در گیربکس اتوماتیک
گیربکس‌های اتوماتیک دارای میله‌های نشان‌گری به نام دیپ‌استیک (dipstick) هستند. اگر این میله ها را نمی شناسید بهتر است حتما از مکانیک ها کمک بگیرید. تا با سیستم های دیگری که در خودرو وجود دارد اشتباه نگیرید.
نحوه بررسی روغن گیربکس اتوماتیک
خودرو خود را در سطحی صاف پارک کنید.
موتور را خاموش کرده و اجازه دهید به طور کامل سرد شود. و همچنین روغن به طور کامل در مخزن روغن ته نشین شود.
به دفترچه راهنما خودرو خود مراجعه کنید. تا محل ورود روغن گیربکس اتوماتیک را پیدا کنید.
با استفاده از پیچ گوشتی مخصوص درب مخزن را باز کنید.
بعد از باز کردن پیچ ممکن است روغن گیربکس اتوماتیک از پیچ سرریز شود که نشان دهنده میزان کافی روغن موجود در جعبه دنده اتوماتیک است. به سرعت پیچ را بسته و اطراف آن را تمیز کنید.
نکته قابل توجه اینکه چک کردن روغن بسیار مهم بوده و زمانی که روغن گیربکس کم شده است. فقط اضافه کردن روغن به آن کافی نبوده. و حتما باید روغن از نظر کیفیت بررسی شود. تا اگر کیفیتش افت کرده باشد باید آن را تعویض کنید.
اگر روغن به رنگ تیره درآمده و قهوه ای شده باشد. یعنی کیفیت خود را از دست داده است. به خاطر داشته باشید که روغنی که مطلوب و کیفیت خود را حفظ کرده باشد رنگی روشن و متمایل به قرمز دارد.
تعویض روغن گیربکس چه اهمیتی دارد؟
توجه باشید که روغن گیربکس همانند روغن های دیگر در سیستم خودرو زمان تعویض دارد و بهتر است به موقع آن را تعویض کنید. تا آسیب جدی به آن سیستم وارد نکند.
اگر شما روغن های بسیار با کیفیت و گران هم خریداری کنید. روزی کیفیت خود را از دست داده و باید به فکر تعویض آن باشید. زیرا تعویض کردن روغن بهتر است از اینکه بخواهید جعبه دنده خود را تعمیر کنید و هزینه های خیلی بیشتری بابتش پرداهت کنید.
اهمیت تعویض به موقع روغن گیربکس:
جعبه دنده روان‌تر و بهتر به کار خود ادامه می‌دهد
عمر مفید قطعات موجود در جعبه دنده بیشتر می‌شود
درجه حرارت جعبه دنده کاهش پیدا میکند و به‌همین خاطر آسیب نمی‌بیند
قطعات موجود در جعبه دنده سروصدا نمی‌کنند
برای گیربکس دستی خودرو چه روغنی مناسب است؟
روغن های گیربکس دستی مانند روغن موتور بر اساس کیفیت(API) و ویسکوزیته SAE)) طبقه بندی شده. و بر همین اساس هم با توجه به دفترچه راهنمای خودروی خود می توانید بهترین روغن را تهیه کنید.
دسته بندی بر اساس، کیفیت (API) چگونه است؟
این نوع دسته بندی از درجه بندی GL که مخفف شده ی کلمه ی Gear Lubricant است استفاده می کند. و به 6 زیر شاخه تقسیم می شود. از این 6 زیر شاخه تنها دو مورد قابل استفاده است. گرید API-GL-4 و API-GL-5 آن دو زیر شاخه ی مورد استفاده در جعبه دنده ها است. که گرید 5 آن کیفیت بهتری نسبت به گرید 4 دارد.
توجه داشته باشید که یک نوع دیگر به نام MT -1 وجود دارد. که دارای پایداری بالا در برابر دمای بالا و تغییرات شدید دمایی هستند. و سازگاری بیشتری با آلیاژهای مسی دارند. معمولا از این نوع روغن گیربکس ها برای خودرو های سنگین همچون کامیون ها و اتوبوس ها استفاده می شود.
دسته بندی بر اساس، ویسکوزه (SAE) چگونه است؟
این دسته بندی برای تعیین کردن میزان گرانروی روغن در شرایط آب و هوایی مختلف است است. مثلا برای روغن جعبه دنده دستی شاخص SAE میتواند به صورت 75W-90 و شاخص API به صورت GL-4 باشد.
سنتتیک یا مینرال؟!
روغن گیربکس سنتتیک با توجه نوع فرایند تولید به مراتب گران تر از مینرال است. این نوع عملکرد بسیار بهتری در برابر درجه حرارت و فشار بالا دارد.
توجه داشته باشید که برای خودرو های قدیمی بهتری است از همان نوع مینرال استفاده کرد. زیرا این تغییر روغن نه تنها باعث عملکرد بهتر جعبه دنده نشده، بلکه باعث خرابی به خرج افتادن آن می‌شود.
چگونه روغن گیربکس دستی را از اتومات تشخیص دهیم؟
این کار بسیار آسان است. و تنها باید به نوشته ی روی بطری محصول دقت کنید.
همانطور که کمی پیش تر گفتیم. بر روی بطری روغن دنده یا همان روغن مخصوص جعبه دنده دستی عبارت MTF درج شده. و برای روغن جعبه دنده اتومات عبارت ATF درج شده است.
دقت داشته باشید که روغن جعبه دنده اتوماتیک بسیار رقیق تر از روغن جعبه دنده دستی است.
کدام روغن جعبه دنده اتوماتیک برای خودروی شما مناسب است؟
به دلیل اینکه بهترین نوع را انتخاب کنید بهتر است. به دفترچه راهنمای خودروی خود مراجعه و طبق همان جعبه دنده خود روغن خود را انتخاب کنید. این کار باعث می شود نوعی مناسب با سیستم انتقال نیروی خود را خریداری کرده و از احتمالات خرابی های جعبه دنده با روغن هایی که به آن آسیب می زنند دور باشید.
علائمی که اگر با آن ها مواجه شدید بهتر است به تعمیر گاه و نمایندگی خودروی خود مراجعه کنید:
- تعویض سخت دنده‌ها
- شنیدن صدای ناهنجار هنگام تعویض دنده
- تاخیر در حرکت حتی بعد از تعویض دنده
- جا نرفتن دنده
- جا نرفتن صحیح دنده به خاطر وجود آلودگی یا به اصطلاح سر خوردن دنده
تعویض‌نکردن روغن گیربکس چه مشکلاتی را در پی دارد؟
- لرزیدن خودرو و بالارفتن دور موتور
- دشواری در عوض‌کردن دنده‌های دستی
- آسیب‌دیدن چرخ‌دنده‌ها و یاتاقان‌ها
- ایجاد سروصدا در خودرو، زمانی که در حالت خلاص قرار دارد
- تغییر شدید و دنده به دنده در خودروهای اتومات
- داغ‌شدن بیش از حد روغن و ایجاد بوی سوختگی در خودرو
بررسی دوره‌ای روغن گیربکس اتوماتیک
دقت کنید که سطح روغن خودروی شما باید همیشه ثابت باشد. اگر کم شود. حتما جایی نشتی وجود دارد. و همچنن اگر زیاد شود ممکن است باعث تولید حباب شود. در هردو صورت اگر زود تر متوجه نشوید و جلوی خسارت را نگیرید.این کار باعث اختلال در جعبه دنده شده و شما را مجبور به هزینه های گزاف تعمیر گیربکس می کند.
خرید روغن گیربکس مناسب
همانطور که گفته شد بهترین روغن همانی است که منبعش دفترچه راهنمای خودروی شما باشد. با توجه آن و آنچه که ما تا اینجا برای شما گفتیم می توانید روغنی مناسب انتخاب کنید.
یک نکته مهم که حتما باید به آن توجه داشته باشید. این است که اگر سطح روغن خودروی شما پایین آمد باید از همان مارک قبلی روغن خود استفاده کنید. زیرا اگر گرانروی آن هم یکی باشد باز ممکن است دو روغن با هم سازگار نبوده و باعث ایجاد مشکل در گیربکس شما شود..
پمپ روغن (oil pump) چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟
مهندسین و تعمیرکاران برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دما و بالا بردن طول عمر قطعات از روغن‌های مخصوصی برای روان کردن حرکت قطعات استفاده می‌کنند.
این روغن‌ها در دمای بالا جوش نمی‌آیند و خاصیت روان‌کنندگی خود را از دست نمی‌دهند. اما برای حرکت دادن روغن در پیشرانه، به وسیله‌ای به نام پمپ روغن (oil pump) نیاز است. روغن داخل کارتر با فشار زیاد توسط پمپ به قطعات پیشرانه می‌رسد و از اصطحاک و افزایش دمای آنها جلوگیری میکند.
پمپ روغن (oil pump) چگونه کار میکند؟
عملکرد اویل پمپ از آن‌جا که مستقیما به افزایش طول عمر قطعات مربوط است، اهمیت بالایی دارد.
به طور خلاصه عملکرد پمپ روغن به این شکل است که ابتدا اویل پمپ، روغن را به سمت فیلتر روغن هدایت میکند و سپس این مایع از فیلتر عبور میکند و به داخل مدار روغن کاری پیشرانه می‌رسد.
حرکت اویل پمپ را میل بادامک تامین میکند. چرخ دنده‌ای بر روی میل بادامک وجود دارد که با به حرکت درآوردن محور اویل، باعث دلکو می‌شود. دراین مواقع هنگام باز و بسته کردن پمپ روغن، به موقعیت چکش برق دلکو دقت داشته باشید.
انواع پمپ روغن (oil pump)
اویل پمپ‌ها سه دسته هستند. پمپ‌های دنده‌ای، روتوری و سوزنی
– پمپ روغن‌های دنده‌ای
این اویل پمپ‌ها از طریق چرخش دو دنده هم اندازه کار می‌کنند. در این اویل پمپ‌ها روغن با چرخش چرخ دنده ها به بیرون پمپاژ می شود.
– پمپ روغن‌های روتوری
عملکرد این اویل پمپ‌ها شبیه به اویل پمپ‌های دنده‌ای است؛ با این تفاوت که این پمپ‌ها تنها با یک چرخ دنده کار می‌کنند.
– پمپ روغن‌های سوزنی
عملکرد این اویل پمپ‌ها نسبت به دو مدل قبلی متفاوت است. در پمپ روغن‌های سوزنی، روغن به کمک یک پلانجر و فنر به خارج هدایت می‌شود. این نوع پمپ‌ها معمولا برای موتور سیکلت استفاده می‌شود.
از کجا بفهمیم پمپ روغن (oil pump) خراب است یا نه؟
همیشه هم مشکل از شیربرقی خودرو نیست! از علائم رایج خرابی اویل پمپ‌ها به سر و صدای سوپاپ خودرو، افزایش دمای موتور خودرو، کاهش فشار روغن و سر و صدای بالای موتور ماشین اشاره می‌شود. در ادامه علائم اصلی که نشان از خرابی اویل پمپ دارند را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
در صورت بروز این مشکلات ابتدا میزان روغن را چک کنید و در صورتی ناکافی بودن روغن اضافه کنید. اگر با پر شدن ظرفیت باز هم شاهد سر و صدای موتور و.. بودید، لازم است به تعمیرکار مراجعه کنید و اویل پمپ را تعمیر یا تعویض نمایید.
– کاهش فشار روغن
از آن‌جایی که وظیقه اویل پمپ‌ها حفظ فشار مناسب روغن است، کم شدن فشار روغن خبر از خرابی اویل پمپ می‌دهد. هر گونه تغییر در فشار روغن بسیار مشهود خواهد بود. زمانی که فشار کاهش پیدا می کند، اصطحکاک بین قطعات زیاد می‌شود.
این موضوع علاوه بر ایجاد سروصدا باعث کاهش عمر قطعات خودرو نیز می‌شود. بنابر این قبل از اقدام برای مراجعه به تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک و برای سنجش مشکل کافی است فشار روغن را با فشار سنج اندازه بگیرید.
– افزایش دمای موتور
هنگامی که اویل پمپ اسیب می‌بیند، اصحکاک بین قطعات افزایش پیدا کرده و این موضوع باعث ایجاد حرارت می‌شود. بنابراین داغ شدن موتور میتواند نشانه‌ای از خرابی اویل پمپ باشد.
– سر و صدای غیر معمول
زمانی که اصطحکاک بین قطعات بالا می‌رود، موتور و دیگر قطعات سر و صدا خواهند داشت. این صدا ناشی از برخورد قطعات با یکدیگر است.
جهت هر گونه سوال و راهنمایی در مورد روغن گیربکس با تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک مستر گیربکس تماس بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید